Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô cơ hội mới của Thừa Thiên Huế

Thực hiện chủ trương công nghiệp hoá và hiện đại hoá của Đảng và Nhà nước trong nhiều năm qua dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh, tỉnh TT.Huế đã gặt hái được nhiều thành tựu to lớn. Chương trình kinh tế trọng điểm xây dựng đô thị mới Chân Mây, Khu du lịch Lăng Cô và cảng Chân Mây đã triển khai đúng mục tiêu, tiến độ.

Những kết quả ban đầu

Đến nay, khu vực Chân Mây - Lăng Cô đã hoàn thành một số công tác đảm bảo đủ điều kiện cần thiết cho giai đoạn đầu: hoàn thành và công bố Quy hoạch tổng thể đô thị mới Chân Mây; quy hoạch chi tiết Trung tâm đô thị mới Chân Mây, khu công nghiệp Chân Mây, khu Kinh tế - Thương mại Chân Mây, khu ở II và Quy hoạch chi tiết cảng Chân Mây; đồng thời các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu cũng được hoàn thành; đường nối cảng Chân Mây với Quốc lộ 1A; hệ thống đường trục chính du lịch Lăng Cô, Cảnh Dương; hệ thống cấp nước, cấp điện, thông tin liên lạc...Các dự ná sau khi hoàn thành đã được tổ chức khai thác có hiệu quả.

Cầu Lăng Cô (sau này đổi tên cầu Hải Vân) vượt qua đầm Lập An

Đặc biệt, cảng Chân Mây sau hơn hai năm đi vào hoạt động đều hoàn thành vượt mức kế hoạch, tạo điều kiện xuất nhập khẩu hàng hóa, nâng cao giá trị sản phẩm nội địa, giải quyết công ăn việc làm cho nhân dân lao động, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất nhập khẩu của tỉnh. Đến tháng 11-2005 kim ngạch XNK qua cảng Chân Mây đạt 38 triệu USD, chiếm 67% kim ngạch XNK toàn tỉnh...

Trong nhiều năm qua với những cải cách đúng đắn, liên tục, Việt Nam đã đạt mức tăng trưởng kinh tế cao, giải quyết được nhiều vấn đề xã hội. Tuy vậy, miền Trung vẫn còn khoảng cách khá xa so với miền Bắc và miền Nam. Trước tình hình đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 39 - NQ/TW về phát triển miền Trung, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 113/2005/QĐ-TTg về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW và Quyết định 148/2004/QĐ - TTg về phương hướng phát triển vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Theo chủ trương và định hướng đó, việc đẩy nhanh quá trình xây dựng khu vực Chân Mây - Lăng Cô trở thành một trong những “động lực bứt phá” của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và khu vực phía Bắc Trung Bộ là một bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển vùng duyên hải miền Trung của Việt Nam và của tỉnh TT.Huế.

Với vị trí quan trọng đã được xác định, tại khu vực Chân Mây - Lăng Cô, Trung ương và tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách phát triển và hình thành Khu đô thị mới Chân Mây, cảng Chân Mây, khu khuyến khích và phát triển kinh tế - thương mại, khu du lịch Lăng Cô. Sự hình thành và phát triển trong giai đoạn đầu đã đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của khu vực. Khu vực Chân Mây - Lăng Cô và Cảng Chân Mây ngày càng thể hiện rõ tính chất năng động trên địa bàn và vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và thực tế cho thấy đây là khu vực có nhiều tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, việc hình thành các khu vực đơn lẽ đó chưa tạo ra một sự đồng bộ thống nhất trong một không gian đầy tiềm năng và chưa tương xứng với vị trí của một khu vực “nằm trong vùng phát triển năng động” của quốc gia trong nhiều thập kỷ tới.

Cơ hội mới

Để phát triển khu vực Chân Mây – Lăng Cô theo đúng định hướng việc hình thành Khu kinh tế tổng hợp Chân Mây – Lăng Cô với cơ chế chính sách ưu đãi của một khu kinh tế đồng bộ với các khu kinh tế mở Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội là rất cần thiết. Ngày 24-5-2005, UBND tỉnh đã có Công văn số 1380/UB-XD giao nhiệm vụ cho Ban quản lý dự án Chân Mây chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để lập Đề án Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô. Đây là một chủ trương và nhiệm vụ quan trọng nhằm tạo một trung tâm phát triển cho khu vực phía Bắc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung cùng với các khu kinh tế ở phía Nam như Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội... để làm động lực phát triển đồng đều cho toàn vùng tiến tới thu hẹp khoảng cách với hai đầu đất nước.

Từ những yêu cầu thực tế, những bài học thành công và tiến trình hình thành các khu kinh tế tổng hợp tại miền Trung, việc hình thành Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô theo mô hình khu kinh tế tổng hợp là tất yếu trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp, thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, cải thiện đời sống nhân dân, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế tỉnh TT.Huế.

Và giải pháp

Với tính chất, quy mô và định hướng phát triển là khu kinh tế tổng hợp, đan xen các yếu tố kinh tế với xã hội, phát triển các KCN gắn liền với quá trình đô thị hoá, khu vực Chân Mây - Lăng Cô, mang bản chất của một khu kinh tế tổng hợp và ra đời sau các khu kinh tế tại miền Trung nên cần phải đúc rút kinh nghiệm để có một mô hình phát triển, tổ chức quản lý, cơ chế chính sách phù hợp. Với kinh nghiệm được đúc rút từ những bài học thực tế tại vùng này trong nhiều năm qua, chúng tôi xin đề xuất một số vấn đề nhằm thúc đẩy nhanh chóng việc hình thành và thu hút đầu tư mạnh mẽ vào khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô:

1-Trước hết, cần hình thành bộ máy quản lý quy mô, ngang tầm với nhiệm vụ được giao, thuê chuyên gia quản lý nếu thấy cần thiết; tổ chức các đơn vị hoạt động chuyên sâu theo từng lĩnh vực chuyên môn, bố trí cán bộ có nghề nghiệp chuyên môn phù hợp với lĩnh vực được phân công quản lý.

2- Triển khai nhanh việc kiểm kê đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho những hộ sử dụng đất hợp pháp, phù hợp quy hoạch nhằm hạn chế việc lấn chiếm đất đai và làm cơ sở giải quyết việc cấp giấy phép sửa chữa, xây dựng nhà ở cấp thiết cho nhân dân. Tổ chức đội quản lý đô thị thường trực trên địa bàn để kịp thời phát hiện và ngăn chặn việc lấn chiếm đất đai xây dựng trái phép. Tăng cường biên chế cho các xã để hình thành dần bộ máy quản lý đất đai, cấp phép xây dựng... nhằm chuẩn bị tiếp cận cung cách quản lý khi hình thành đô thị. Tổ chức giao đất một lần hoặc từng khu chức năng cho ban quản lý để triển khai công tác giải tỏa và đầu tư cơ sở hạ tầng.

Tàu cập cảng Chân Mây

3- Giao cho chính quyền địa phương tập trung đầu tư nhanh chóng các khu tái định cư, các khu nghĩa trang để có quỹ đất bố trí cho các hộ thuộc diện giải tỏa và di dời mồ mã. Quỹ đất bố trí tái định cư phải có hạn mức tương đối rộng để vừa giải quyết nhu cầu nhà ở vừa có điều kiện tăng gia sản xuất đảm bảo tự cung, tự cấp một phần trong giai đoạn đầu khi đô thị chưa phát triển.

4- Thiết lập cơ chế phối hợp đồng bộ, có hiệu quả giữa chính quyền địa phương và Ban quản lý Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô.

5- Thành lập trường đào tạo nghề tại Chân Mây để đào tạo nghề cho thanh niên trên địa bàn, tạo điều kiện cho con em các gia đình khó khăn có điều kiện học nghề tại chỗ nhằm giải quyết kịp thời vấn đề chất lượng lao động cho các nhà đầu tư. Tạo cơ sở sản xuất TTCN và làng nghề để chuyển đổi ngành nghề lao động cho nông dân khi bị thu hồi đất đai.

6- Cần thiết phải đặt văn phòng đại điện hoặc tổ chức thu hút đầu tư tại những nước đang đầu tư mạnh mẽ vào Việt Nam như Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Đài Loan...

7- Tiếp tục mở rộng cảng Chân Mây để đảm bảo khả năng xếp dỡ lượng hàng có khả năng tăng mạnh vào đầu năm 2006.

8- Tranh thủ tối đa sự hỗ trợ của Trung ương, hình thành quỹ đất để tạo vốn, tập trung vốn đầu tư để giải tỏa và đầu tư dứt điểm từng khu chức năng và các công trình hạ tầng kỹ thuật quan trọng để nhanh chóng tạo ra diện mạo mới nhằm thu hút mạnh mẽ đầu tư, hạn chế phát sinh đền bù giải tỏa về sau và sớm ổn định đời sống của nhân dân.

Cảng Chân Mây

9- Vấn đề cuối cùng nhưng lại rất quan trọng là việc quản lý quy hoạch đồng bộ cho cả khu vực Chân Mây - Lăng Cô. Đây là một dự án được hình thành mới nên phải đảm bảo quản lý quy hoạch chặt chẽ để nhằm mục đích xây dựng được một khu vực với các chức năng riêng biệt, nhưng mang tính gắn kết, hiện đại và tạo được nét riêng cho vùng triển khai dự án... để trong vòng từ 5 đến 10 năm Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô trở thành một trong những trung tâm giao thương quốc tế lớn và hiện đại của vùng KTTĐ miền Trung.

Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô được Chính phủ cho phép thành lập trong bối cảnh nền kinh tế nước ta đang trong thời kỳ chuyển đổi nhằm đáp ứng tiến trình hội nhập nhanh chóng với kinh tế quốc tế và trong lúc mô hình các khu kinh tế miền Trung đang tìm những bước đi ban đầu thì chắc rằng bên cạnh thời cơ sẽ có không ít thách thức, khó khăn. Tuy vậy, yếu tố quyết định thành công của việc xây dựng khu kinh tế phát triển là thời cơ, địa điểm và con người. Chắc chắn với thành công của Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII, sự quyết tâm của lãnh đạo tỉnh, sự đồng tình ủng hộ của chính quyền và nhân dân địa phương và nỗ lực phấn đấu của CBCNV Ban quản lý, chắc chắn Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô sẽ phát triển nhanh chóng góp phần quan trọng vào sự nghiệp CNH-HĐH.